BOYKOTUN ANLAMI

Rosa, uzun bir günün ardından yorgun bir şekilde eve dönüyordu. Onun işi, Montgomery bölgesindeki siyahların evlerine temizlik yapmak olarak biliniyordu. Ancak o gün, otobüste yaşayacakları, sadece kendisi için değil, tüm bir topluluğun uyanışını başlatacaktı. Montgomery, Alabama’nın otobüsleri siyah ve beyazların ayrı oturduğu, adaletsiz bir sistemle işliyordu.

O gün, 42 yaşındaki Rosa Parks, yaşadığı bu haksızlığa karşı durma kararı almıştı.

O sıcak günün akşamında, Rosa Parks otobüse bindi ve son koltuklardan birine oturdu. Fakat, otobüs şoförü siyahların beyazlar için ayrılan koltuklardan kalkmasını istedi ve Rosa’nın yerini boşaltmasını talep etti. Ancak Rosa, bu haksızlığa daha fazla boyun eğmemeye kararlıydı.

Otobüs şoförü, Rosa’nın yerinden kalkmaması üzerine polisi çağırdı. Rosa, otobüsten atılmakla ve hatta tutuklanmakla tehdit edildi. Ancak Rosa, onurunu ve eşitliği savunmak adına geri adım atmadı. Rosa gözaltına alındı ve o geceyi hapiste geçirdi.

Bu olay, Montgomery’nin siyah topluluğunda infial yarattı. Martin Luther King Jr. liderliğindeki sivil haklar aktivistleri, bu haksızlığa karşı seslerini yükseltmeye karar verdiler. 381 gün süren Montgomery Otobüs Boykotu başlamış oldu. Siyahlar, otobüslere binmeyi boykot ettiler ve kendi aralarında ulaşım sistemini kurarak direnişlerini sürdürdüler.

Sonunda, 1956’da ABD Yüksek Mahkemesi, otobüslerdeki ırk ayrımcılığını yasa dışı ilan etti. Rosa Parks’ın otobüsü, eşitlik mücadelesinin simgelerinden biri haline geldi ve sivil haklar hareketinin ateşleyicisi oldu. Rosa Parks’ın küçük bir otobüs koltuğunda başlattığı direniş, büyük bir değişime öncülük etmişti.

Tarih boyunca önemli boykot hadiselerini sıralayacak olursak;

1- Montgomery Otobüs Boykotu (1955-1956)

Martin Luther King Jr. Liderliğinde 381 gün süren siyah topluluğun otobüsleri boykotu.

2- Uluslararası Güney Afrika Boykotu (1960’lar-1990’lar)

Güney Afrika’daki ırk ayrımcılığına karşı dünya çapında bir boykot başlatıldı. Spordan kültür etkinliklerine, ekonomik yaptırımlardan silah ambargolarına kadar çeşitli şekillerde uygulanan bu boykotlar, Güney Afrika hükümetini uluslararası baskı altına aldı ve ırk ayrımcılığının sona ermesine katkıda bulundu.

3- Delhi Sultanı Boykotu (1929)

Hindistan’ın bağımsızlık mücadelesi sırasında, Britanya İmparatorluğu’na karşı bir dizi boykot gerçekleşti. 1929’da, Delhi Sultanı’nda (şimdi Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi) düzenlenen bir kongrede, Hint halkı Britanya mallarını boykot etme kararı aldı.

4- Nazi Almanya Boykotu (1933)

1933’te, Nazi Almanyası’nda Yahudi işletmelerine yönelik kitlesel bir boykot gerçekleşti. Nazi Partisi, Yahudi mağazalarını boykot etmeye çağırdı ve bu olay, Nazi rejiminin anti-Semitizmini yasal ve yaygın bir şekilde benimsemesinin bir göstergesi oldu.

5- Facebook Boykotu (2020)

2020’de, Facebook’un nefret söylemi ve yanıltıcı içeriklere karşı yeterince önlem almadığına dair endişeler nedeniyle birçok büyük şirket, Facebook reklamlarını boykot etme kararı aldı. Bu boykot, sosyal medya devinin politika ve içerik moderasyonu konusundaki uygulamalarını gözden geçirmesi için bir baskı unsuru oldu.

Boykotlar genellikle bir politika veya uygulamaya karşı bir protesto olarak ortaya çıkar ve genellikle sosyal, ekonomik ve politik değişime katkıda bulunabilirler. Son günlerde yaşadığımız olaylar ise böyle bir boykotun ne kadar gerekli olduğunu ve işe yarayabileceğini gözler önüne sermektedir.

İsrail’in Filistin halkına karşı yaptığı kitlesel soykırım tüm dünyanın gözleri önünde yaşanmakta ve kimse bir şey yapamamaktadır. Ancak herkesin kendi sorumluluğu nispetinde yapacağı bir eylemsel duruş da muhakkak vardır.

Bireysel manada yapılabilecek en makul eylem olarak boykot daha da ön plana çıkmıştır. Boykot olayların en yoğun olduğu dönemlerde farkındalık oluşturan ancak sonrasında gittikçe gündemden düşen ve artık işlevselliğini yitiren bir eylem tarzı olarak karşımıza çıkmaktadır. Halbuki boykotun faydasına ulaşabilmek için üç unsur önemlidir.

1- Kitlesel olması

2- Sürdürülebilir olması

3- Süreklilik arz etmesi.

Yukarda sayılan örneklere de bakıldığında bu üç unsur yapılan eylemlerde sonuca ulaşmayı sağlamıştır. Örneğin Rosa Parks için tüm siyahiler örgütlenmişler, tam 381 gün süreyle otobüslere binmemişler hatta kendi ulaşım sistemlerini kurmuşlardır.

Sürdürülebilir ve Kalıcı Bir Boykot: Değişimi Teşvik Eden Adımlar

Boykotun etkili ve kalıcı olabilmesi için sürdürülebilir bir strateji benimsemek önemlidir. Bu nedenle aşağıdaki yol haritası bizlere yardımcı olabilecektir.

1. Hedef Belirleme ve Bilinç Oluşturma

Boykotun temelinde, belirli bir hedefe yönelik bir bilinç oluşturmak yatar. Sürdürülebilir bir boykot için net, ölçülebilir ve ulaşılabilir hedefler belirlemek, destekçi kitlenin bu hedefe odaklanmasını sağlar.

2. Topluluk Katılımı ve Eğitim

Boykota katılımı artırmak ve sürdürmek için topluluğu eğitmek önemlidir. Boykotun nedenleri, hedefler ve potansiyel etkiler hakkında topluluk içinde bilinç oluşturmak, uzun vadeli destek sağlayabilir.

3. Alternatif Çözümler ve Pozitif Öneriler

Sadece bir şeye karşı olmak değil, aynı zamanda alternatif çözümler ve pozitif öneriler sunmak, boykotun sürdürülebilirliğini artıracaktır. Bu, sadece bir soruna değil, aynı zamanda çözüm önerilerine odaklanarak değişimin kalıcı olmasına yardımcı olur.

4. Medya ve İletişim Stratejileri

Boykotun sürdürülebilir olması için medya ve iletişim stratejileri belirlemek önemlidir. Hikayenin sürekli olarak gündemde tutulması, destekçi kitlenin bilinç düzeyini yüksek tutacaktır.

5. Güçlü Bir İzleme ve Değerlendirme Sistemi

Boykotun etkilerini izlemek ve değerlendirmek, stratejinin sürdürülebilirliği için kritiktir. Hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendirmek, gerektiğinde stratejiyi ayarlamak için önemlidir.

Sonuç olarak, sürdürülebilir ve kalıcı bir boykot, bilinçli bir toplumun değişim talep etme gücünü temsil eder. Net hedefler, topluluk katılımı, alternatif çözümler ve etkili iletişim, boykotun sürdürülebilirliğini sağlamak için önemli adımlardır. Bu faktörler bir araya geldiğinde, boykot sadece kısa vadeli bir eylem değil, aynı zamanda uzun vadeli bir değişim aracı haline gelebilir.

Bizler yapabildiğimizden sorumluyuz ve yarın nerede durduğumuzun hesabını vereceğiz. Konuyla ilgili güvenilir olduğuna inandığım bir linki de sizlerle paylaşıyorum. Burada hangi ürünlerin boykot listesinde olduğunu gerekçeleriyle bulabilirsiniz.

https://bdsmovement.net/get-involved/what-to-boycott

Ayrıca sosyal medyada aktif iki grubu da buradan paylaşarak takibe almanızı öneririm.

1. Filistin İnisiyatifi

2. Boykot dedektifi

Rahmi Oral

Bu yazı Medeniyet Düşünce ve Kültür Dergisi'nin 65. sayısında yayınlanmıştır.

Twitter